Coronapandemie zorgt voor kaalslag onder ‘meer volwassen’ snelgroeiende bedrijven

Het Nederlandse scaleup ecosysteem is het afgelopen jaar hard geraakt. Het aantal snelgroeiende bedrijven is met meer dan 10 procent afgenomen. Met name ‘meer volwassen’ snelgroeiende bedrijven, die aan de vooravond stonden van een internationale doorbraak, zijn nog veel harder achteruitgegaan. Ondanks de huidige opleving van de Nederlandse economie, kan deze terugval zorgen voor een blijvend negatief effect. Dit blijkt uit het vandaag gepresenteerde ScaleUp Dashboard 2021 van Erasmus Centre for Entrepreneurship en Rotterdam School of Management, Erasmus University (RSM).

Het ‘ScaleUp Dashboard’ is een jaarlijks terugkerend onderzoek naar snelgroeiende bedrijven, uitgevoerd door Erasmus Centre for Entrepreneurship en RSM onder leiding van hoogleraar ondernemerschap, Prof. dr. Justin Jansen. Een snelgroeiend bedrijf is een bedrijf van minstens 10 fulltime (FTE) medewerkers dat gedurende een driejarige periode een gemiddelde groei heeft gerealiseerd van tenminste 20 procent per jaar in het aantal FTE en/of omzet. De belangrijkste resultaten van het ScaleUp Dashboard 2021 zijn:

• Het aantal snelgroeiende bedrijven in Nederland is het afgelopen jaar – voor het eerste sinds 2014 – gedaald met 10.5 procent tot 2720.
• De negatieve trend in het aantal snelgroeiende bedrijven gedurende 2019 is daarmee in 2020 verder versneld. De coronapandemie blijkt met name ‘meer volwassen’ snelgroeiende bedrijven hard geraakt te hebben. Het aantal snelgroeiende bedrijven in de leeftijd van 8-18 jaar is meer dan gehalveerd. Juist deze snelgroeiende bedrijven staan vaak op het punt om substantiële investeringen te doen om internationaal echt door te breken en grote stappen voorwaarts maken.
• Het aantal startups dat uitgroeit tot een scaleup is het afgelopen jaar slechts beperkt afgenomen (van 295 scaleups in 2019 tot 280 scaleups in 2020). Deze jongere generatie van snelgroeiende bedrijven lijkt daarmee minder getroffen te zijn door de coronapandemie. Snelle actie, meer flexibiliteit en een lagere complexiteit hebben hen hoogstwaarschijnlijk geholpen om de snelle groei te handhaven in 2020.
• De sectoren horeca (-50,0% t.o.v. 2019), cultuur, sport en recreatie (-44,4%), verhuur en overige zakelijke diensten (-24,2%) waaronder uitzendbureaus, hebben logischerwijs de grootste daling van snelgroeiende bedrijven. Daarentegen laten de sector financiële dienstverlening (+40,0% t.o.v. 2019) en landbouw (+44,4%) juist een toename zien van het aantal snelgroeiende bedrijven.
• Ondanks de daling in het aantal snelgroeiende bedrijven, blijkt het momentum voor snelle groei bij bedrijven te liggen binnen de groot- en detailhandel, de gezondheidszorg en de high-tech.
• Amsterdam kent opnieuw het hoogste aantal snelgroeiende bedrijven, gevolgd door Rotterdam en Utrecht. Binnen alle drie de gemeenten is het aantal snelgroeiende bedrijven echter gedaald in het afgelopen jaar.

De coronapandemie heeft geleid tot een sterke daling in het aantal ‘meer volwassen’ snelgroeiende bedrijven in Nederland De overheidssteun – waar veel snelgroeiende bedrijven overigens geen gebruik van hebben kunnen maken – en de creatieve manieren waarop groeiondernemers richting hebben gegeven aan hun bedrijf heeft niet kunnen beletten dat het aantal snelgroeiende bedrijven in 2020 substantieel is afgenomen. “Daarmee is de neerwaartse trend die al in gang was gezet voor de coronapandemie verder versneld in Nederland. Belangrijk daarbij is dat onze cijfers ook laten zien dat met name ‘meer volwassen’ snelgroeiende bedrijven hard zijn geraakt”, aldus Justin Jansen. Niet perse het aantal jonge snelgroeiende bedrijven is afgenomen, maar snelgroeiende bedrijven van gemiddeld 15 jaar oud die juist aan de vooravond stonden van substantiële investeringen om (internationale) groei waar te maken. De turbulentie waarin deze snelgroeiende bedrijven zijn beland heeft dermate impact gehad op het leiderschap, de mogelijkheden voor vervolgfinanciering en het versterken van de organisatie als geheel, dat (internationale) doorbraken zijn uitgebleven.” Onze nieuwste inzichten geven aan waar de zwakste schakels zich bevinden binnen ons scaleup ecosysteem en maken zichtbaar hoe kwetsbaar deze groep aan snelgroeiende bedrijven is. “We zullen beter moeten begrijpen wat de onderliggende oorzaken voor deze scherpe daling zijn in het aantal snelgroeiende bedrijven dat juist heel goed op weg was. Alleen zo kunnen we het Nederlandse scaleup ecosysteem verder versterken, professionaliseren en internationaliseren”, vervolgt Jansen. Zeker ook gezien het huidige economische sentiment en de krapte op de arbeidsmarkt is het belangrijk om te bezien of deze terugslag zich ook tot in 2021 en verder zal handhaven.

Het volledige rapport is hierboven te downloaden. Meer informatie over het ScaleUp Dashboard is te vinden op: www.scaleupdashboard.com